کارشناسان صنعت ترانزيت مي‌گويند جنگ روسيه و اوکراين و تحريم‌هاي اروپا عليه اين کشور مي تواند فرصتي براي ترانزيت ريلي کالاهاي چيني به اروپا از خاک ايران باشد.
چندي پيش برخي پايگاه‌هاي خبري اروپايي از توقف تردد قطارهاي مسافري سن پترزبورگ-هلسينکي و همچنين توقف فعاليت‌هاي حمل و نقل ريلي روسيه-فنلاند از ۷ فروردين امسال خبر داده بودند.
به گفته رسانه‌هاي غربي، مقامات فنلاند در روز جمعه ۵ فروردين اعلام کردند: «در راستاي تحريم‌هاي کشورهاي غربي عليه روسيه به دليل حمله به اوکراين، از روز دوشنبه ۲۸ مارس (۸ فروردين) به منظور رعايت تحريم‌هاي اعمال شده عليه مسکو، خط راه آهن ميان روسيه و فنلاند متوقف خواهد شد.»
اين در حالي است که امروز پايگاه خبري rail freight (حمل و نقل ريلي) اعلام کرد: حمل و نقل ريلي فنلاند-روسيه از سر گرفته مي‌شود.
بر اساس اعلام اين پايگاه خبري تخصصي حوزه حمل و نقل ريلي در دنيا، گروه وي‌آر (شرکت دولتي ترابري ريلي فنلاندي) از آمادگي خود براي از سرگيري تردد قطارها ميان فنلاند و روسيه از ۳۰ مارس ۲۰۲۲ (۱۰ ارديبهشت ۱۴۰۱) خبر داده است.
وزير راه: کالاهاي فنلاندي را با ريل به بندر شهيد رجايي ترانزيت کرديم
پيش از اين نيز در سال گذشته يک رام قطار باري ترانزيتي ميان فنلاند و ايران از طريق اتصال به راه آهن روسيه تردد و سپس از شبکه ريلي جمهوري آذربايجان وارد ايستگاه آستاراي ايران شد؛ پس از آن با کاميون به ايستگاه راه آهن رشت منتقل و نهايتاً با ريل به بندر شهيد رجايي براي انتقال به هند جابه جا شد.
رستم قاسمي وزير راه و شهرسازي ۱۸ آبان سال گذشته در همايش قير و آسفالت در اين خصوص گفته بود: قطار کانتينري حامل کالاهاي فنلاند را از مسير ايران عبور داده‌ايم که ۲۱ روز طول کشيد. اگر به طور عادي از دريا عبور مي‌کرد، سه ماه زمان مي‌برد.
با اين حال مشخص نيست با توجه به توقف تردد ريلي ميان روسيه و فنلاند، ترانزيت ريلي کالاهاي فنلاندي از خاک ايران ادامه يابد يا متوقف مي‌شود؟
مديرعامل راه آهن: روزي ۱۷ قطار چين از خاک روسيه به اروپا مي‌رفت که جنگ اوکراين آن را متوقف کرد
حجت الاسلام سيد ابراهيم رئيسي رئيس جمهور در بازديدي که تعطيلات نوروز امسال از پايانه مرزي ريلي سرخس به همراه رستم قاسمي وزير راه و شهرسازي و سيد ميعاد صالحي مديرعامل راه آهن داشت بر ضرورت توسعه ترانزيت ريلي شرق به غرب از خاک ايران تأکيد کرد.
رئيس جمهور در اين بازديد با بيان اينکه توسعه ترانزيت ريلي واقعاً جاي تشکر دارد، تاکيد کرد: روابطي که با کشور ترکمنستان برقرار کرديم زمينه‌هاي بسيار خوبي را براي توسعه تجارت و ترانزيت و همکاري‌هاي انرژي ايجاد کرده است و آمادگي کامل دارند اين همکاري‌ها را افزايش دهند. بر اساس گزارش‌ها اين سطح از روابط و اقدامات نسبت به ۴۰ سال گذشته بي سابقه بوده است.
وي ادامه داد: عقب ماندگي ما در حوزه ريلي بسيار زياد است و بايستي با اقدامات شما، اين عقب ماندگي‌ها جبران شود. بايد تأمين لکوموتيو، ناوگان و توسعه خطوط در دستور کار قرار داشته باشد تا در نتيجه همکاري‌هاي تجاري با چين و روسيه و کشورهاي منطقه و اروپا تسهيل شود.
سيد ميعاد صالحي معاون وزير راه و شهرسازي و مديرعامل شرکت راه آهن نيز در اين بازديد گفت: روزانه ۱۷ رام قطار از کشور چين از طريق کريدور روسيه به اروپا مي‌رفت که با توجه به اتفاقات اخير و جنگ اوکراين، اين مسير غير فعال شده و اکنون فرصت مناسبي است تا تمهيداتي انديشيده شود و اين بار ترانزيتي را از مسير کريدورهاي ريلي ايران از چين به اروپا حمل کنيم.
کارشناس ريلي: از فرصت تحريم راه آهن روسيه براي توسعه ترانزيت ريلي ايران استفاده کنيم
علي ضيايي کارشناس حمل و نقل ريلي در گفت وگو با خبرنگار مهر درباره استفاده از فرصت تحريم راه آهن روسيه از سوي غربي‌ها اظهار کرد: کريدور ريلي شرق به غرب چند مدعي دارد که يکي از آنها کريدور روسيه يا ترانس سيبري است که از شمال درياي خزر عبور مي‌کند؛ ديگري کريدور درياي خزر و سپس ترکيه است که به آن ترانس کاسپين هم مي‌گويند؛ سومين کريدور هم عبور کالا از راه آهن ايران است.
وي افزود: اصلي ترين کريدور شرق به اروپا، همان ترانس سيبري است که سالي ۱٫۵ تا ۲ ميليون TEU کانتينر معادل ۳۰ ميليون تن کالا از آن عبور مي‌کند. با توجه به اينکه از زمان جنگ اوکراين، فعاليت کريدور ريلي روسيه هم متوقف شده است، در حال حاضر کريدور ترانس کاسپين به اصلي ترين کريدور حمل کالا از چين به اروپا تبديل شده، ولي ما مي‌توانيم بخشي از اين کالاهايي که با راه آهن روسيه به اروپا ترانزيت مي‌شد را به شبکه ريلي ايران منتقل کنيم.
کارشناس اقتصاد حمل و نقل ادامه داد: کريدور ترانس کاسپين از بندر اکتائو در قزاقستان آغاز و پس از حمل دريايي کالاها به بندر باکو، از طريق راه آهن باکو-تفليس-قارص به اروپا مي‌رود. اما اگر از بندر اکتائو به بند اميرآباد منتقل شود، مي‌توانيم کالاها را با راه آهن ايران به ترکيه و سپس اروپا جابه جا کنيم.
وي يادآور شد: همچنين با توجه به اينکه قزاقستان هاب ترانزيت کالاهاي چيني است، مي‌توانيم با انتقال کالا از اين کشور به ازبکستان و سپس ترکمنستان و نهايتاً شبکه ريلي ايران، در ترانزيت کالاهاي کريدور شرق به غرب سهمي داشته باشيم.
ضيايي فرصت ديگر ايجاد شده براي افزايش درآمدهاي ترانزيتي از جنگ روسيه و اوکراين را امکان حمل کالاهاي روسي به بنادر ايران و سپس ديگر کشورها و بالعکس عنوان و اظهار کرد: با توجه به اينکه راه آهن و بنادر روسيه تحريم شده اند، امکان تردد کشتي به بنادر اين کشور وجود ندارد و از آنجايي که اين کشور تجربه مديريت تحريم‌ها را ندارد، مي‌توانيم کالاهاي روسي را از شبکه ريلي کشورمان ترانزيت کنيم.
مديرکل تجاري سازي وزارت راه: امکان انتقال بخشي از ترانزيت سالانه ۵۰ ميليون تني شرق به غرب به خاک ايران در پي جنگ اوکراين
امين ترفع مديرکل دفتر تجاري‌سازي و امور تشکل‌هاي وزارت راه و شهرسازي نيز در گفت وگو با خبرنگار مهر درباره تأثير توقف تردد قطارهاي چين به اروپا از مسير روسيه در پي جنگ اخير شرق اروپا بر توسعه درآمدهاي ترانزيتي کشورمان تصريح کرد: در ترانزيت شرق به غرب از مسير قزاقستان و روسيه ۵۰ تا ۶۰ ميليون تن کالاي در سال با قطار حمل مي‌شود؛ وضعيت فعلي اروپا و جنگ روسيه-اوکراين يک فرصت براي ماست تا بسته به زيرساخت‌هاي حمل و نقلي کشورمان از آن استفاده کنيم.
وي افزود: هر چه قدر توان بازاريابي، يکپارچه سازي، صدور هماهنگ اسناد حمل و نقل ميان دستگاه‌هاي مرتبط با ترانزيت، تسهيل فرآيندها، بهبود صدور مجوزها و… در کشورمان افزايش يابد، سهم ما از بازار به وجود آمده ترانزيت کالا از شرق به غرب نيز افزايش مي‌يابد.
ترفع ادامه داد: حتي جنگ روسيه-اوکراين در ارتقاي درآمدهاي ترانزيتي کريدور شمال-جنوب هم مؤثر است و کشورهايي که انتقال کالا ميان آنها و اروپا به روسيه وابسته است، مي‌توانند از مسير ايران استفاده کنند.
مديرکل دفتر تجاري‌سازي و امور تشکل‌هاي وزارت راه و شهرسازي اظهار کرد: با توجه به محدوديت‌هايي که براي زيرساخت‌هاي حمل و نقلي روسيه ايجاد شده، مي‌توانيم ترانزيت و جابه جايي بخشي از کالاهاي اين کشور را هم بر عهده بگيريم؛ اما همه اين موارد به يکپارچه سازي حداکثري فرآيندهاي بخش‌هاي مرتبط با ترانزيت در داخل کشور بستگي دارد.
منبع: خبرگزاري مهر
